نگار، جدیدترین ساخته رامبد جوان مدتی است که در حال اکران است. در ادامه با نقدی بر این فیلم، همراه زومجی باشید.
برای استقبال از فیلم نگار، همین تلاش برای تغییر ذائقه مخاطب ایرانی سینما کافیست. این تقدیر مانع از پرداختن به ضعفهای احتمالی فیلم که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد، نمیشود. اما این نکته را یاد آوری میکند که جسارت فیلمسازان ما برای ورود به گوشههای خاکگرفته و دستنخورده فرمهای بصری و سینمایی در کشور ما میتواند مثل نگار، موفقیتآمیز و راهگشا از آب درآید. برای مخاطبان حرفهای سینمای ما اما نگار شاید در نقطه مقابل جایگاه آن نزد مخاطبان بیحوصله (دسته اول) قرار میگیرد. کسانی که احتمالا مانند وودی آلن معتقدند اگر درست از لحظه اول شروع فیلم در سالن سینما نباشد، دیگر حاضر به تماشای آن نیستند (برگرفته از دیالوگی از فیلم آنی هال- ساخته وودی آلن). همچنین دسته سومی هم هستند که فیلم را نه به خاطر جسارت فیلمساز یا تجربهاش در آشنایی زدایی از ذهن مخاطب عام سینما، که فقط در قامت یک اثر سینمایی نقد میکنند و احتمالا ایرادات بسیاری در آن مییابند. احتمالا اگر هم شما به تماشای نگار نشستهاید، خود را خارج از یکی از این سه دسته نیافتهاید. البته قرارگرفتن در دسته اول نه ننگ است و نه افتخار. بسیاری از ما سینما را فرصتی برای تجربهای در همان سطح دوست داریم و باز هم البته-به درستی- مخاطب سینما محسوب میشویم.

اما قصه نگار چیست؟ یک اثر ذهنی پیچیده که باید آن را جریانِ سیالِ ذهن حساب کنیم (البته جریان سیال ذهن به خودی خود تعریفی برای گونهای روایی در ادبیات است نه سینما، اما پیوندهایی با شکل روایی مدرن یا ضد پیرنگ در سینما دارد )؟ یا باید در آثار فیلمسازی مانند دیوید لینچ، دنبال نمونههای مشابهاش بگردیم؟ هیچ کدام. نگار در یک دستهبندی کلی در واقع چیزی بیش از یک فیلمنامه کلاسیک ندارد. برای اطلاق دستهبندی کلاسیک به فیلمنامه نگار باید به این نکته توجه کنیم که اضافهشدن فلش بکها در تاریخ سینما-که استفاده از آنها ابتدا در برخی آثار نوآر اوج گرفت- سینمای کلاسیک را به سینمای مدرن تبدیل نکرد و نمیکند. نگار یک فیلمنامه کلاسیک است که در آن فلش بکها با یک قاعده شخصی فیلمساز ادغام شده است. قاعده هم البته بسیار ساده است و به خوبی در همان پنج دقیقه ابتدای فیلم بنا نهاده میشود و تا نزدیک به سه چهارم فیلم، نویسنده بر استفاده از آن استوار میماند.
درباره این سایت